เมื่อเริ่มเข้าฤดูฝน หลังฝนแรกทำให้ดินชุ่มฉ่ำ ก็เป็นฤดูที่หน่อไม้เริ่มงอกงาม หน่อไม้เป็นวัตถุดิบคู่ครัวของไทย เพราะสามารถหาเก็บได้ตามสวน ตามนา ตามไร่ ราคาไม่แพง ที่สำคัญคือใช้ทำเมนูอาหารไทยได้หลากหลายเมนู และยังมีตำรับอาหารที่แตกต่างกันตามแต่ละภาคด้วย
ประเภทของหน่อไม้ที่นิยมรับประทาน
หน่อไม้เป็นหน่ออ่อนของต้นไผ่ที่แตกจากเหง้าใต้ดิน มีลักษณะสีขาวปนเหลืองอ่อน เนื้อกรุบกรอบ มีกลิ่นอ่อนๆ เฉพาะตัว มีทั้งแบบหน่อไม้สดและหน่อไม้ดอง หน่อไม้สดเองก็มีหลายชนิด หน่อไม้ที่นิยมรับประทานกันแบ่งหลักๆ ได้ดังนี้
- หน่อบงหวาน
หน่อบงหวานหรือหน่อหวานเป็นหน่อไม้ที่นิยมรับประทาน ให้รสหวาน เนื้อกรอบพอดี เหมาะต้มกับกระดูกหมูซดน้ำหวานๆ ของหน่อไม้ กับเคี้ยวเนื้อหน่อไม้กรุบกรอบ
2. หน่อไม้ไร่
หน่อไม้ไร่หรือหน่อไร่ หัวเล็กๆ เริ่มมีมากในช่วงเดือนมิถุนายนเป็นต้นไป มีรสชาติหวาน อร่อย เอามาทำซุบหน่อไม้ ยำหน่อไม้ แกงหน่อไม้ไร่ แกงเปรอะ หรือต้มจิ้มน้ำพริก
3. หน่อไม้ดอง
นอกจากเก็บหน่อไม้มากินสดแล้วยังนิยมนำมาดองเพื่อให้เก็บรักษาได้นาน และทำให้หน่อไม้มีรสชาติหลากหลายและอร่อยขึ้น ที่นิยมคือหน่อไม้ดองเปรี้ยวที่หมักดองหน่อไม้กับเกลือแกงไว้จนเกิดรสเปรี้ยว นอกจากเกลือแล้วยังใช้น้ำซาวข้าวเหนียวหมักได้ด้วย ก่อนนำหน่อไม้ดองไปปรุงอาหารควรล้างให้สะอาดก่อน นิยมนำหน่อไม้ดองไปทำเมนูแกงหน่อไม้ แกงเหลือง ผัดเผ็ด เป็นต้น
ประโยชน์และข้อควรระวังในการรับประทานหน่อไม้
หน่อไม้มีกากใยอาหารสูง ช่วยลดความเสี่ยงจากอาการท้องผูก และลดการเกิดโรคมะเร็งลำไส้ หน่อไม้ยังมีแคลอรี่ต่ำ เหมาะสำหรับคนที่กำลังควบคุมน้ำหนัก
แต่การบริโภคหน่อไม้ก็มีข้อควรระวังเช่นกัน ดังนี้
- หน่อไม้ต้องทำให้สุกก่อนกิน เพราะหน่อไม้ดิบมีสารไซยาไนด์ซึ่งเป็นพิษ แต่ถูกกำจัดได้ด้วยความร้อน โดยควรต้มน้ำแรกเททิ้งไปก่อน
- แต่ผู้ที่ป่วยเป็นโรคเกาต์หรือโรคไตไม่ควรรับประทานหน่อไม้มาก เพราะจะทำให้กรดยูริกเพิ่มสูงขึ้น
- ควรหลีกเลี่ยงการซื้อหน่อไม้ที่บรรจุถุงหรือปี๊บ เพราะถ้าขั้นตอนการหมักดองไม่สะอาดเพียงพอ อาจปนเปื้อนสารพิษที่ก่อให้ติดเชื้อแบคทีเรียโบทูลิซึมได้ ถ้านำมาปรุงอาหารด้วยความร้อนที่ไม่เพียงพอ เชื้อจะทำให้คลื่นไส้ ท้องเสีย อาเจียน ท้องเสีย และถ้าสารพิษนี้เริ่มซึมเข้าสู่กระแสเลือดและระบบประสาท อาจส่งผลต่อการทำงานของกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ และอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต
รวมเมนูจากหน่อไม้
เมนูหน่อไม้สด
ต้มหน่อไม้
หมกหน่อไม้
แกงเปรอะ
ต้มกะทิหน่อไม้
เมนูหน่อไม้ไร่
ซุปหน่อไม้
หน่อไม้ต้มจิ้มน้ำพริก
เมนูหน่อไม้ดอง
แกงกะทิหน่อไม้ดอง
ผัดเผ็ดหน่อไม้
แกงส้มหน่อไม้ดอง
หากสนใจสูตรอาหารจากหน่อไม้อื่นๆ สามารถกดดูเพิ่มเติมได้ที่นี่
ถ้ายังไม่จุใจกับสูตรอาหารสามารถเข้าไปดูสูตรอาหารเพิ่มเติมได้ที่