เปลือกผักผลไม้ หัวปลา หัวกุ้ง ผักเก่าๆ ช้ำๆ ที่ตกค้างในตู้เย็น วัตถุดิบเหล่านี้มักเหลือทิ้งเป็นประจำจนกลายเป็นขยะอาหาร (food waste) จำนวนมาก  จะดีกว่าไหมถ้าเราสามารถเปลี่ยนอาหารเหลือทิ้งเหล่านี้ให้เมนูใหม่ที่ทั้งอร่อยและสร้างสรรค์ เช่น เมนูปลาที่กินได้ทั้งก้าง เมนูกุ้งที่กินได้ทั้งหัว หรือนำเปลือกผักผลไม้ไปแปรรูป

ขณะที่มีผู้คนอีกมากที่อดอยากและขาดแคลนอาหาร แต่ 1 ใน 3 ของอาหารที่เรากินอยู่ทุกวัน ถูกทิ้งไปทั้งที่ยังกินได้ ซึ่งสร้างขยะอาหารมากมายทั้งในไทยและทั่วโลก และขยะอาหารเหล่านี้ต้องเข้าสู่กระบวนการกำจัด ซึ่งก่อมลพิษ เช่น เกิดแก๊สมีเทน เกิดภาวะเรือนกระจกส่งผลให้อุณหภูมิโลกสูงขึ้น

ปัญหาขยะอาหารเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อโลก และสุดท้ายก็รวมถึงตัวเราด้วย หลายคนจึงเริ่มหาวิธีแก้ไข และวิธีที่ง่ายและยั่งยืนที่สุดก็คือ การทำอาหารแบบไม่เหลือทิ้งหรือใช้วัตถุดิบให้คุ้มค่าที่สุด หรือ เรียกว่า การทำอาหารแบบลดขยะเป็นศูนย์ (Zero-waste Cooking) โดยพยายามใช้ทุกส่วนของวัตถุดิบอย่างคุ้มค่า เช่น พยายามกินหรือนำทุกส่วนมาใช้  การหาวิธีเก็บรักษาวัตถุดิบหรือถนอมอาหารให้นำไปใช้หรือทานได้นานๆ  รวมถึงเมนูจากของที่ใกล้หมดอายุ หรือการใช้วัตถุดิบที่หน้าตาไม่สวยงามแล้วก็นำมากินได้

ลาบเปลือกกล้วย (อาหารคลีน)

แต่หลายคนอาจเกิดคำถามว่า วัตถุดิบเหล่านี้นำมากินได้ไหมและจะทำเป็นเมนูอะไรดี เรามีไอเดียการปรุงอาหารแบบใช้ทุกส่วนของวัตถุดิบอย่างคุ้มค่ามาแนะนำกัน แต่ละสูตรทั้งน่าทึ่งและทำได้จริง มาดูกันว่ามีวัตถุดิบประเภทไหนที่นำมาใช้ทำอะไรได้บ้าง

1. เปลือกผลไม้

เปลือกแตงโมเชื่อม (สูตรชาววัง)

เปลือกผลไม้ที่เราปอกทิ้ง หลายชนิดนำมากินได้ แถมยังมีคุณค่าทางอาหารไม่แพ้เนื้อผลไม้ด้วย โดยนำมาปรุงเป็นเมนูทั้งคาวทั้งหวานได้หลากหลาย เช่น

  • เปลือกแตงโม เปลือกแตงโมสีขาวมีประโยชน์ ใช้ทำเมนูคาวหวานได้หลากหลาย เช่น เปลือกแตงโมเชื่อม เปลือกแตงโมลอยแก้ว แกงส้มเปลือกแตงโม
  • เปลือกส้มโอ ที่มีรสขมก็กินได้ อาจเชื่อมเป็นเมนูของหวาน หรือนำไปตากแห้ง ตามฉบับสูตรโบราณของไทย มีรสชาติเปรี้ยวอมหวาน ชุ่มฉ่ำ หอมชื่นใจ
  • เปลือกกล้วย มีประโยชน์กว่าที่เราคิดมากมาย ถ้าทำความสะอาดแล้วใช้แทนเนื้อสัตว์ปรุงอาหารได้หลากหลายเมนู
  • เปลือกทุเรียน ไม่น่าเชื่อว่าเปลือกทุเรียนก็กินได้ แค่ปอกเอาหนามออกให้เหลือแต่เนื้อที่ติดเปลือก แล้วนำไปทำเป็นเมนู เช่น เปลือกทุเรียนเชื่อม
  • เปลือกแก้วมังกร เป็นอีกหนึ่งวัตถุดิบที่อุดมด้วยวิตามินและแร่ธาตุ นำมาคั้นเป็นน้ำดื่ม ใช้แทนสีผสมอาหาร หรือผสมกับเมนูอาหารที่คุ้นเคยอย่างไข่เจียวก็ได้

ดูเมนูจากเปลือกผลไม้ที่เรารวบรวมมาที่นี่ได้เลย

ชมคลิปไอเดียเมนูใหม่ๆ จากเปลือกผลไม้

2. เปลือกผัก

Potato wedges มันอบทั้งเปลือก

เปลือกผักกินได้ไหม? เรามักปอกเปลือกผักก่อนนำไปปรุงอาหาร แต่จริงๆ แล้วเปลือกของผักหลายชนิด เช่น แครอต หัวไชเท้า ฟักทอง มันฝรั่ง สามารถกินได้ ถ้าเราทำความสะอาดให้ดีและนำมาปรุงให้สุก  

ดูเมนูจากเปลือกผักที่เรารวบรวมมาที่นี่ได้เลย

ชมคลิปวิธีล้างผักผลไม้ เพื่อทานทั้งเปลือก

3.  หัวปลา ก้างปลา

ปลาทูซาเตี๊ยะ ปลาทูต้มเค็ม

เรามักจะนิยมแล่เนื้อปลามาทำอาหารและทิ้งก้าง หัว หรือหางไป  สำหรับปลาตัวเล็กนั้นทอดกรอบกินได้ทั้งตัวทั้งก้าง แต่ปลาตัวใหญ่ถ้าปรุงอย่างถูกวิธีก็สามารถกินได้แทบทั้งตัวโดยไม่ต้องเหลือทิ้งเลย

  • ปลาบางชนิดทำความสะอาดและขอดเกล็ดแล้ว นำมาทอดกรอบทานได้ทั้งตัว ไม่ต้องทิ้งหัวและหางอีกต่อไป โดยอาจบั้งถี่ๆ เพื่อให้ก้างถูกทอดจนกรอบ  เช่น ปลาตะเพียน
  • หัวปลาเองเป็นวัตถุดิบที่นิยมนำไปปรุงเป็นเมนูต่างๆ เช่น ต้มยำ นึ่งซีอิ๊ว ใช้ได้ทั้งปลาช่อน ปลาแซลมอน ปลาเก๋า ปลากระพง ปลานิล ส่วนหัวปลาทูก็ทอดกรอบทานได้ทั้งหัว
  • เมนูปลาต้มเค็ม ใช้การต้มนานๆ จนก้างเปื่อยกินได้ทั้งก้าง นิยมในปลาที่มีก้างเล็ก เช่น ปลาทู ปลาตะเพียน
  • ก้างปลาแซลมอน หลังจากแล่แล้วจะเหลือเนื้อติดก้างอยู่ นำส่วนนี้มาชุบแป้งทอดกินได้
  • ก้างปลาหรือหัวปลาที่แล่ทิ้งใช้ทำเป็นน้ำสต็อกปลาได้

ดูเมนูจากหัวปลาที่เรารวบรวมมาที่นี่ได้เลย

4. หัวกุ้ง คางกุ้ง เปลือกกุ้ง

หัวกุ้งกรอบเคลือบคาราเมล

ถ้าเป็นกุ้งตัวเล็กๆ ก็สามารถกินได้ทั้งตัวทั้งเปลือก แต่สำหรับกุ้งขนาดที่ใหญ่ขึ้นเรามักทิ้งส่วนนี้ไปอย่างน่าเสียดาย  ที่จริงแล้วหัวกุ้ง คางกุ้ง เปลือกกุ้งนั้นกินได้ และทำเมนูได้หลากหลายด้วย เช่น น้ำมันกุ้งเสวย ซุปหัวกุ้ง หัวกุ้งทอดตะไคร้กระเทียม หัวกุ้งทอด หัวกุ้งกรอบเคลือบคาราเมล

ดูเมนูจากเปลือกกุ้งที่เรารวบรวมมาที่นี่ได้เลย

ชมคลิปวิธีทำผงปรุงรสจากเปลือกกุ้ง เพื่อเพิ่มรสชาติอาหารให้เข้มข้นขึ้น

5. กากเหลือจากวัตถุดิบต่างๆ

กากที่เกิดจากวัตถุดิบต่างๆ ที่เราใช้ทำอาหาร เช่น กากถั่วเหลืองหรือกากกาแฟ สามารถนำมาทำอาหารได้ด้วย กากเหล่านี้ยังมีกลิ่นและรสชาติของวัตถุดิบเดิมอยู่จางๆ และยังมีคุณค่าทางอาหารด้วยนะ

ทอดมันกากถั่วเหลือง
  • กากถั่วเหลืองที่ได้จากการปั่นเมล็ดถั่วเหลืองแช่น้ำเพื่อทำน้ำเต้าหู้ ใช้ทำเมนูได้หลากหลาย เช่น ทอดมันกากถั่วเหลือง
  • กากกาแฟที่ได้จากการชงกาแฟสด มีรสขม เนื้อแข็ง ถ้าปั่นให้ละเอียด ใช้แทนโกโก้ หรือผงชาโคลได้

6. เมล็ด ไส้ หรือส่วนอื่นๆ ของผักผลไม้ที่ทานได้

เมล็ด ไส้ หรือส่วนอื่นๆ ของผักผลไม้บางชนิดนั้นกินได้ โดยนำมาทำเป็นเมนูต่างๆ

ไส้มะระทอดผงกะหรี่(เจ)
  • เมล็ดมะละกอ  เมล็ดจากมะละกอสุก ซึ่งมีรสไม่เผ็ดร้อนมากแต่มีความซ่า ตากแห้งแล้วบด ใช้แทนพริกไทยได้ด้วย
  • เมล็ดอะโวคาโด นำมาชงเป็นชาเมล็ดอะโวคาโดได้  เมล็ดอะโวคาโดช่วยลดไขมันในเส้นเลือด และช่วยดูดซับไขมันส่วนเกิน  คนญี่ปุ่นจึงนิยมชงเป็นชาเพื่อลดน้ำหนักและดีท็อกซ์
  • ไส้ในหรือส่วนอื่นๆ ของผักผลไม้ที่ทานได้ เช่น ไส้มะระที่เราควักทิ้งตอนเตรียมมะระ นำมาทำเมนูต่างๆ เช่นชุบแป้งทอดได้
  • ซังขนุน มีน้ำตาลน้อยกว่าเนื้อขนุน แต่มีความหอมเท่าๆ กัน ใช้นำทำน้ำผลไม้ปั่นให้ได้เนื้อสัมผัสแน่น กลิ่นหอม และไม่หวานมาก

7. ผักเก่า ผักเหลือ

Zerowaste Ugly Green Smoothie🥤ผักใบไม่สวยอย่าทิ้ง ปั่นสมูทตี้💚

ในตู้เย็นมักมีผักช้ำ ผักที่กลายเป็นน้ำแข็ง ผักเหี่ยว ผักที่ไม่สวยงาม แต่อย่าเพิ่งทิ้ง แม้หน้าตาจะไม่ชวนกินเท่าเดิม แต่คุณค่าทางอาหารและรสชาติของผักพวกนี้ยังเหมือนเดิม แถมยังทำเป็นเมนูได้หลากหลาย เช่น

  • ปั่นเป็นสมูทตี้ผักดื่ม อร่อยและได้คุณค่าทางอาหาร
  • ผักค้างตู้เย็นนานแล้ว เหลืออย่างละนิดละหน่อย เอามาหมักด้วยเครื่องเทศแล้วย่างเป็นผักย่าง ทานคู่กับสเต็กได้เป็นอย่างดี
  • ทำไข่เจียวผักรวม จะทอดแบบปกติ หรือทำแบบคลีนไร้น้ำมัน ใช้หม้อทอดไร้น้ำมัน ทำง่ายเพียง 8 นาที
  • โคลสลอว์ จากผักเหลือค้างในตู้เย็น เก็บไว้ทานคู่กับเมนูโปรดอื่นๆ ได้เรื่อยๆ
  • ผักที่เริ่มเหี่ยวใบไม่สวย อย่าพึ่งทิ้ง ใช้ซุปผักง่ายๆ ซดอร่อย กลมกล่อม

เห็นไหมว่าการทำอาหารในทุกๆ วันของเราสามารถปลี่ยนแปลงและช่วยโลกนี้ได้จริงๆ แค่ลดขยะอาหารก็เกิดผลดีกับทั้งตัวเราและโลกอย่างมากมาย  มาเริ่มลงมือช่วยโลกใบนี้กันที่ห้องครัวได้เลย!


✨ กิจกรรมพิเศษ ✨

เริ่มต้นเข้าครัวพร้อมสนุกไปกับไอเดียใหม่ๆในการทำอาหารกินเองอย่างใส่ใจสิ่งแวดล้อม และส่ง "สูตรอาหาร" หรือส่ง "Cooksnap" พร้อมใส่ #กินได้สนุกด้วย เพื่อร่วมสนุกกับกิจกรรมของ Cookpad คลิกเลย!

------------------3--4

ถ้ายังไม่จุใจกับสูตรอาหารสามารถเข้าไปดูสูตรอาหารเพิ่มเติมได้ที่ Cookpad แอปค้นหาและแบ่งปันสูตรอาหารที่ดีที่สุด โดยคนรักการทำอาหารกินเองในไทย และกว่า 70 ประเทศทั่วโลก

หรือดาวน์โหลดแอ Cookpad ได้เลย

Cookpad-Cover-for-New-2_Website-Banner-966x183px-copy-11-3

กดดูบทความอื่นๆ

16 เมนูอาหารคลีนง่ายๆ ทำได้จริง อร่อยและดีต่อสุขภาพ

7 ไอเดียเมนูรักโลก ทำอาหารให้ดีต่อสุขภาพและดีต่อสิ่งแวดล้อม

เมนูจากของไหว้เจ้า เคลียร์ตู้เย็นหลังวันไหว้ตรุษจีน สารทจีน