Nhắc đến quả nhót, nhiều người miền Bắc sẽ lập tức nhớ ngay đến hình ảnh những buổi tan học, tụm năm tụm ba bên cổng trường, cùng nhau chia nhau chùm nhót xanh chấm chẩm chéo, vừa chua, vừa cay, vừa xuýt xoa mà lại cứ muốn ăn mãi. Nhót không chỉ là thức quà dân dã, mà còn là một phần ký ức tuổi thơ của bao thế hệ.
Vào mùa nhót (thường từ tháng 2 đến tháng 4 dương lịch), người dân miền núi lại tất bật thu hoạch, đem nhót về chợ bán. Những quả nhót xanh lăn tăn trong mẹt, những quả nhót chín đỏ au xếp trong rổ… làm ai đi ngang cũng muốn ghé mua vài lạng, vừa để thưởng thức, vừa như để ôn lại những kỷ niệm cũ. Nhưng không dừng lại ở đó, nhót còn là nguyên liệu tạo nên nhiều món ăn ngon, thú vị, đặc biệt là trong những ngày hè oi bức.🌻

Quả nhót xuất xứ từ đâu?
Quả nhót (còn gọi là nhót tây, tên khoa học là Elaeagnus latifolia hoặc Elaeagnus conferta) là một loại quả thuộc họ Nhót (Elaeagnaceae), có nguồn gốc từ vùng Đông Nam Á, phổ biến ở các nước như Ấn Độ, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam. Ở nước ta, nhót chủ yếu được trồng nhiều tại các tỉnh miền núi phía Bắc như Sơn La, Điện Biên, Lào Cai, Yên Bái…
🌱Cây nhót thuộc dạng cây bụi, mọc dựa, cây phân cành nhiều. Các cành vươn dài, có thể có gai hoặc không, có gai là do các cành nhỏ biến đổi thành. Nhót có lá màu xanh đậm, mặt dưới hơi bạc. Quả nhót mọc thành chùm, hình bầu dục, dài khoảng 2–4cm, vỏ có lông mịn, khi còn non có màu xanh, càng về sau sẽ chuyển sang màu đỏ cam rực rỡ khi chín.
Điểm đặc biệt của quả nhót là khi xanh thì rất chua và chát, còn khi chín lại có vị ngọt nhẹ, thơm dịu và ăn rất "bắt miệng".
Nhót xanh làm món gì ngon?
🌱 Nhót xanh thường có vị chua gắt, ăn sống thì khá “kén người”, nhưng khi biết cách chế biến lại trở thành món ăn khoái khẩu, đặc biệt trong những buổi chiều rảnh rỗi cuối tuần. Dưới đây là một số món ngon từ nhót xanh:
1. Nhót xanh chấm chẩm chéo
Đây là món ăn chơi “huyền thoại” của vùng Tây Bắc. Nhót xanh được rửa sạch, cạo nhẹ lớp lông bên ngoài, sau đó gọt đôi hoặc để nguyên quả, ăn kèm với chẩm chéo – một loại gia vị đặc trưng làm từ muối, ớt, mắc khén, tỏi, lá chanh… Cái vị chua chua, cay cay, thơm nồng của chẩm chéo hòa cùng độ giòn của nhót tạo nên sự kết hợp hoàn hảo, ai ăn rồi khó quên.

2. Nhót xanh cuốn lá tỏi – món nhậu độc đáo
Người Thái ở Tây Bắc còn có một cách ăn rất đặc biệt: nhót xanh cắt lát mỏng, cuốn cùng lá tỏi non, rau mùi, muối ớt rồi ăn sống. Món này thường dùng làm món nhậu rất được ưa chuộng, vừa đậm đà vừa lạ miệng.
3. Nhót xanh dầm muối ớt
Một phiên bản hiện đại và rất được giới trẻ yêu thích là nhót xanh dầm muối ớt. Nhót cạo vỏ, đập nhẹ cho mềm, sau đó dầm cùng muối tôm, ớt bột và chút đường. Vị chua cay mặn ngọt hòa quyện khiến món này cực kỳ “gây nghiện”.


Nhót chín làm món gì ngon?
🌱 Khi chín, quả nhót chuyển sang màu đỏ cam, mềm, vị ngọt dịu, bùi và thơm nhẹ. Nhót chín không chỉ ăn ngon mà còn giàu vitamin C, chất xơ và chất chống oxy hóa, rất tốt cho hệ tiêu hóa và miễn dịch. Dưới đây là một số món ngon từ nhót chín:

1. Ăn trực tiếp như trái cây tráng miệng
Cách đơn giản nhất để thưởng thức nhót chín là ăn tươi. Chỉ cần rửa sạch, bỏ hạt (nếu thích), để lạnh rồi dùng như một loại trái cây tráng miệng. Vị ngọt nhẹ, thanh mát rất hợp để giải nhiệt trong những ngày hè.
2. Làm sinh tố nhót
Nhót chín có thể xay cùng sữa chua, mật ong và đá để làm sinh tố nhót – một món uống mát lạnh, bổ dưỡng và cực kỳ lạ miệng. Vị hơi chua nhẹ của nhót giúp cân bằng vị ngọt của sữa, tạo nên thức uống hấp dẫn.
3. Mứt nhót chín
Mứt nhót là món ăn vặt độc đáo, thường xuất hiện trong dịp Tết ở một số vùng. Quả nhót chín được nấu cùng đường, có thể sên khô hoặc làm dạng dẻo, bảo quản được lâu và ăn rất ngon miệng.
4. Nhót ngâm đường hoặc mật ong
Cách này giúp giữ được quả nhót chín lâu hơn và có thể dùng như một loại nước uống giải khát. Nhót được ngâm trong đường hoặc mật ong, vài ngày sau sẽ tiết ra nước cốt thơm ngon, có thể pha với nước đá để uống trong những ngày nắng nóng.



🌿 Quả nhót có công dụng gì đối với sức khoẻ?
✅ Hỗ trợ tiêu hóa
Nhót xanh có vị chua, chát nhẹ giúp kích thích tiêu hoá, giảm đầy bụng, khó tiêu.
✅ Giảm ho, tiêu đờm
Theo Đông y, quả nhót có tác dụng nhuận phế, chỉ khái (giảm ho), dùng trong các bài thuốc ho có đờm, viêm họng.
✅ Chống viêm, kháng khuẩn
Trong quả nhót có chứa polyphenol và flavonoid, giúp chống oxy hóa, giảm viêm tự nhiên.
✅ Tăng sức đề kháng
Giàu vitamin C, quả nhót giúp cơ thể chống lại cảm cúm, tăng cường miễn dịch.
✅ Tốt cho da
Vitamin A và C trong nhót giúp làm sáng da, chống lão hóa, giảm mụn.
🌱 Quả nhót – dù là nhót xanh chua gắt hay nhót chín ngọt ngào – đều mang trong mình hương vị riêng khó lẫn. Từ món ăn chơi đơn giản cho đến các món ngâm, mứt hay sinh tố, nhót đều có thể biến hóa thành nhiều món ngon lạ miệng tốt cho sức khoẻ. Nếu bạn đã từng ăn nhót và yêu hương vị ấy, hẳn bạn sẽ nhớ mãi không quên.