"نگهداری و ذخیره موادغذایی، رمز و راز آن در گذر زمان- (۱) تهیه مربای خانگی "
از زمانهای بسیار بسیار قدیم (برگردید به میلیونها سال پیش) انسانها یادگرفتند که مواد غذایی را برای زمانی که دور از دسترس آنها هستند، ذخیره و نگهداری کنند. ذخیره مواد عمدتا به معنای محافظت آنها در برابر آب و هوا بوده است. این دو عنصر بر روی مواد غذایی تاثیرات شیمیایی گذاشته و باعث خرابی آنها میشوند. برای این منظور انسانها میوه ها، سبزیجات و گوشت را آغشته به نمک، یا آنها را خشک میکردند. آغشته کردن مواد به عسل یکی دیگر از راههای کاربردی نگهداری مواد برای مدت طولانی بوده است که مانند سپری مواد غذایی را از دستخوش تاثیرات محیطی دور می کند.
در یونان باستان، مردم میوه به را با عسل مخلوط یا خشک کرده و در شیشه های دربسته نگهداری می کردند. رومیها کمی در این امر پیشرفت کردند و به را ابتدا می پختند بعد با عسل مخلوط می کردند و ترکیبی از به و عسل پخته شده را نگهداری می کردند.
بطور کلی اگر بخواهیم درمورد تاریخچه تهیه مربا صحبت کنیم باید به آشپزهای قرن یازدهم در خاورمیانه اشاره کنیم. اما اینکه بخواهیم تاریخ دقیقی از تهیه اولین مربا بدهیم، کار آسانی نخواهد بود. در آن زمان در ابتدا از عسل بعنوان شیرین کننده استفاده می کردند، اما به زودی شکر جای عسل را گرفت و این زمانی بود که تهیه و استفاده از شکر روی نقشه جهان در حال گشترش بود. از آن زمان به بعد استفاده از شکر متداول شد و اگر در جایی از نقشه دنیا شکر پیدا میشد حتما آنرا با میوه ها ترکیب می کردند و میوه را ذخیره می کردند.
کم کم تهیه مربا از اروپا به دیگر نقاط جهان پراکنده شد. درسته ابتدا مربا در اروپا بیشتر تهیه میشد، چرا که پادشاهان آن کشورها دندانی شیرین پسند داشتند و از پس هزینه بالای شکر برمیامدند.
وقتی در دهه ۱۹۷۰ قیمت شکر بالا رفت کارخانه ها شروع به استفاده جایگزین برای شکر کردند و از شربت ذرت با فراکتوز بالا بعنوان شیرین کننده استفاده کردند که از لحاظ سلامتی اصلا توصیه نمیشه.
از آنجاییکه ما ایرانیها هم ید بالایی در مصرف مربا داریم و مربا جز اصلی صبحانه مان بشمار میرود کدبانوهای خوش سلیقه ایرانی برای سلامت بیشتر و پرداخت هزینه کمتر بطور مرتب و با توجه به فصل های مختلف اقدام به تهیه انواع مرباهای خانگی می کنن. بنظر میرسد تنوع مربا در ایرات باید بیشتر از هر حای دیگری در دنیا باشد.
چند دستور عالی از دوستان شما
دستورهای عالی از انواع مرباهای خانگی - سالم و خوشمزه
نکات و ترفندهای مهم در پخت و نگهداری مربای خانگی
پختن مربا در خانه نه تنها کار آسانی است بلکه مزایای بیشماری دارد. اول از همه اینکه مقدار شکر آن را می توانید به دلخواه کم یا زیاد کنید. از افزودن مواد مضر نگهدارنده اجتناب کنید و در هزینه خانه صرفه جویی کنید
۱- شیشه ها را تمیز و استرلیزه کنید
شیشه و یا ظرفی را که قرار است مربا را در آن برای مدت طولانی نگه دارید به این روش ساده استرلیزه کنید. شیشه را ۱۵ دقیقه در آب جوش بگذارید و بعد در آب سرد. این کار میکروب ها را از بین می برد و برای عدم تماس دوباره از انبرک یا چنگال برای انتقال شیشه و درب آن استفاده کنید. تا جای ممکن برای جلوگیری از زنگ زدن از درب فلزی استفاده نکنید.
۲ - میزان شکر
دقت داشته باشید که میزان شکر را می توانید به دلخواه کم یا زیاد کنید ولی اگر مربا را برای زمان طولانی تری می خواهید نگه داری کنید میزان شکر آن نباید کم باشد. معمولا برای ۱ کیلو میوه ۱ کیلو شکر استفاده میشود اما بنا به میزان شیرینی یا ترشی میوه شما این مقدار قابل تغییر است.
۳- درب قابلمه هنگام پخت
برای جلوگیری از تیره شدن مربا درب آنرا هنگام پخت نگذارید ولی برای خوشرنگ شدن برخی مرباها مثل به بعد از پخت کامل تا مرحله سرد شدن، درب آنرا با یک دمکنی ببندید تا عرق نکند و رنگ زیبایی به مربای شما بدهد.
۴- انتخاب میوه سالم
برای اینکه مربای مرغوب و با کیفیتی داشته باشید، سعی کنید از میوه های سالم و تازه استفاده کنید. و حتما قسمتهایی از میوه که کمی لکه دار شده را بگیرید تا در کیفیت مربای شما تاثیر نگذارد. دانه ها و پوست های ضخیم را حتما قبل از پخت از میوه جدا کنید.
۵- افزودن اسانس
تجربه نشان داده است که بهترین زمان برای افزودن اسانس مثل وانیل، زعفران یا گلاب در انتهای پخت مربا می باشد.
۶- بهترین ظرف برای پخت مربا
بهترین و سالم ترین قابلمه برای پخت مربا ظرف تفلون است. ولی برای مربای به ظرف مسی مناسب تر است.
۷- جلوگیری از شکرک زدن
برای جلوگیری از شکرک زدن مقداری آب لیموترش به مربای در حال پخت اضافه کنید. در ضمن جوشیدن زیاده از حد مربای شما را سفت می کند و باعث شکرک زدن آن میشود که بهتر است کمی آب جوش به آن اضافه کنید.
۸- زمان مناسب انتقال مربا به شیشه
همیشه بگذارید یک شب از پخت مربای شما بگذرد بعد آنرا داخل شیشه بریزید. این کار باعث میشود که پس از سرد شدن مربا به درستی غلظت و شیرینی آنرا چک کنید.
۹- کپک زدگی مربا
اگر غلظت شکر مربا اندازه باشد و شیشه به خوبی تمیز شده باشد و کمی آبلیمو در آن بریزید معمولا مربای شما نباید کپک بزند. اما حتما برای نگهداری طولانی درب شیشه را کامل ببندید طوری که هوا وارد آن نشود و آن را در یخچال یا جای خنک نگهداری کنید.
۱۰- قوام شربت مربا
اگر مربای شما قوام مناسب داشته باشد هم لذیذتر خواهد بود و هم اینکه دیرتر کپک میزند. برای اینکه بدانید قوام مربای شما خوب است یک قاشق از شربت آن را با قاشق بردارید. بعد از سرد شدن با انگشتان خود تست کنید اگر مثل عسل کشدار و قوام دار بود یعنی مربای شما خوب است.